Brzoza brodawkowata - Betula pendula
Synonimy: brzoza zwisła, brzoza biała, brzezina
Zastosowanie dawniej:
Brzozę zaczęto stosować w lecznictwie dopiero w średniowieczu, głównie jako środek wzmacniający. Św. Hildegarda leczyła kwiatem brzozy wrzody, a inni sokiem z brzozy - kamicę nerkową. W lecznictwie ludowym używano sok z korzeni, pni i gałązek pozyskiwany wiosną w okresie ruszania soków w tzw. kuracjach wiosennych. Dziegieć stosowano zewnętrznie przeciw świerzbowi, grzybicy i w leczeniu egzem, a kora była podstawą do sporządzania wielu środków działających moczopędnie, do łagodzenia kolek żołądka i przy ropieniach. W dawnej Polsce z liści brzozy sporządzano kompresy i różnego rodzaju maści na oparzenia, odleżyny i otarcia skóry.
Zastosowanie dziś:
We współczesnym ziołolecznictwie liść brzozy stosowany jest w postaci naparów w chorobach dróg moczowych, jako środek moczopędny i dezynfekujący drogi moczowe, szczególnie przy zmniejszonym wydzielaniu moczu, przy niewydolności nerek, w skazie moczanowej, w zmniejszonym wydalaniu kwasu moczowego oraz w kamicy moczowej.
Liść brzozy jest też składnikiem płukanek do włosów o właściwościach rozjaśniających, przeciwłupieżowych oraz wzmacniających.
Sok brzozowy stosowany jest w przewlekłych chorobach dróg moczowych, jako środek odtruwający i wzmacniający, regulujący przemianę materii i przeciwdziałający wystąpieniu kamicy nerkowej.
Woda brzozowa jest dobrze znanym środkiem przeciwłupieżowym i zapobiegającym wypadaniu włosów.
Ciekawostki:
Plemiona słowiańskie uważały brzozę za zwiastunkę wiosny oraz symbol życia i mądrości. Sadzona przy grobach miała bronić zmarłych przed duchami. Żywi z jej pomocą mogli natomiast pozbyć się dreszczy i wycieńczenia.
Dawniej z kory brzozowej wycinano wkładki do butów, które skutecznie "wstrzymywały poty nóg i prędko od wyczerpania uwalniały".
Liść brzozy wchodzi w skład następujących produktów: